ویژگی‌های سازمانی در قالب فرهنگ سازمان جلوه می‌کند و فرهنگ سازمانی نیرویی است که افراد سازمان را به عمل وا می‌دارد و تاثیری قوی ونافذ بر همه اجزای سازمان دارد. اهمیت فرهنگ سازمانی تا جایی است که علل کامیابی یا شکست سازمان‌ها را در فرهنگ آن جستجو می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مفروضات بنیادین فرهنگ سازمان‌های آموزشی با تاکید بر آموزه‌های اسلامی صورت پذیرفته است. در راستای دستیابی به هدف تحقیق، ضمن شناسایی مفروضات بنیادین فرهنگ سازمان‌های آموزشی در تئوری های مدیریتی، این مفروضات در آموزه های اسلامی استخراج گردیده و شباهت ها و تفاوتهایی بین این دو مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق از روش تحلیلی-توصیفی و بررسی اسناد و مدارک استفاده شده است و برای تحلیل از روش تحلیل محتوای استقرایی-قیاسی بهره گرفته شد. ابتدا با انتخاب هدفمند آیاتی از قرآن کریم و روایات و سیره معصومین علیهم السلام، مفاهیمی که دربرگیرنده مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی بوده، مشخص گردید و سپس در چارچوب مفاهیم کلی تعیین شده مرتبط با مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی در دایره جهان بینی توحیدی، با انتخاب هدفمند متون و سیره به روش تحلیل استقرایی، زیرمفاهیم و مفاهیم استخراج و باتحلیل آن‌ها مقوله‌های مبداء فاعلی وغایی، انسان، جهان، زمان ومکان به عنوان مقوله‌های مفروضات بنیادین فرهنگ استنتاج و ارائه شده است. و بر اساس آن پرسشنامه‌ای تنظیم و مورد تایید اساتید راهنما و متخصصین قرار گرفته است. ضریب پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرانباخ ۹۸۳/۰ محاسبه شده است. در تحلیل توصیفی و کمّی داده‌ها، مفهوم الوهیت از مقوله مبدا فاعلی و غایی، مفهوم اختیار از مقوله انسان، مفهوم حال سازنده آینده از مقوله زمان، مفهوم شناخت از مقوله جهان و اصل هجرت از مقوله مکان (فضا) حائز بیشترین اهمیت، و در بین مقولات، مقوله مبداء فاعلی وغایی بالاترین امتیاز را کسب کرده است. مقوله مبدا فاعلی وغایی فقط در دیدگاه اسلامی در فرهنگ سازمانی مطرح شده است و تمامی ابعاد سازمانی را در بر گرفته است و چنانچه در مقولات دیگر اشتراک عنوانی وجود داشته است، ولیکن در تعاریف، ایدئولوژی، جایگاه، نتایج و موقعیت‌های کاربردی، تمایزهای اساسی وجود داشته است.

کلید واژه‌ها: فرهنگ، فرهنگ سازمانی، سازمان، مفروضات بنیادین، اسلام، محیط آموزشی