اقدامات زیبایی با مقاصد مختلف فردی و خانوادگی، تبدیل به رویه رایج زوجین شده و تداوم این قبیل اقدامات، منجر به وقوع تزاحم بین حقوق زوجین شده‎‌است. بررسی حالات مختلف این تزاحم و تعیین قواعد فقهی و اصولی منتج به حل آن، موضوع اصلی پژوهش حاضر می‌باشد.

برای نیل به پاسخ، از روش کتابخانه‌ای و اسنادی در قالب گزاره‌های توصیفی، استفاده و معلوم گردید «حق بر زیبایی»، به عنوان فرع بر «حق بر مالکیت» و یا «حق بر سلطه»، حق ثابت و طبیعی انسانی است، لکن با ادله موجود، و نیز مستند به استفتائات به دست آمده، ثابت می‌شود در جایی که مصلحت ملزمه در خصوص تحکیم و حفظ بنای خانواده و یا مفسده‌ای در جهت تضعیف آن وجود داشته‌باشد، جنبه‌ای از تکلیف، اعم از وجوبی یا محرم، خواهدداشت. در حقیقت در این وضعیت، ماهیت اقدامات زیبایی، آمیزه‌ای از حق و تکلیف بوده و عدم اهتمام کافی هریک از زوجین به آن، منجر به نشوز خواهدشد. هم‌چنین بنا به ادله و استفتائات موجود، هزینه تهیه اقلام و لوازم آرایشی و زینتی رایج، به اندازه متعارف و در حد شؤونات زن، جزء نفقه واجب زوجه است. در تزاحم حقوق زوجین به واسطه اقدامات زیبایی نیز «مصلحت حفظ و تحکیم بنای خانواده»، ملاک اهمّ بوده و حق بر زیبایی با تمام آثار و منافع خود تحت‌الشعاع تحکیم خانواده خواهدبود. ضمناً در قوانین جاری، قاعده حقوقی ناظر به حل تزاحم، موجود نبوده و صرفاً با استناد به قواعد مسؤولیت مدنی اشخاص، به این مسأله پاسخ داده می‌شود. تعهد پزشک نیز در این قبیل اقدامات، تعهد به نتیجه است. هم‌چنین در فقه و قانون، لزوم اذن زوج در اعمال جراحی زوجه ثابت نگردید، لکن این امر، خلأ قانونی بوده و شایسته است در اقدامات زیبایی، که در زندگی زناشویی، مؤثر و دربردارنده حقوقی برای طرفین می‌باشد، آزادی اراده زوجین محدود گشته و علاوه بر رضایت بیمار، رضایت همسر نیز به آن ضمیمه گردد.

واژگان کلیدی: حق، تکلیف، حق بر مالکیت، حق بر سلطه، حق بر زیبایی، اقدامات زیبایی، تحکیم خانواده، مسؤولیت مدنی، تزاحم. ‌‌‌‌