موضوع تحقیق دراین مجموعه» بررسی منبع کنترل درمدیریت آموزشی با تاکید بردیدگاه امام علی (ع) بوده است. اهداف اصلی پژوهش حاضر «بررسی شیوه های کنترل و نظارت درمدیریت آموزشی از دیدگاه امام علی (ع).؛ تعیین چگونگی بکارگیری دیدگاه امام علی (ع) درکنترل سازمان های آموزشی ومقایسه نظرات مدیران و معلمان درمورد بکارگیری شیوه های نظارت وکنترل درسازمان های آموزشی» بود. دراین پژوهش، ازدو روش کیفی (توصیفی- تحلیلی) و کمی (زمینه یابی) جهت پاسخگویی به سئوالات استفاده شد. درروش کیفی پژوهش، کتاب نهج البلاغه به عنوان منبع اصلی وسایر کتب مدیریتی و اسلامی مورد استفاده قرارگرفت ودر روش کمی پژوهش از دو روش مصاحبه سازمان یافته و پرسشنامه محقق ساخته؛ مقیاس لیکرت به منظور تعیین چگونگی کاربرد شیوه های نظارت وکنترل ازدیدگاه امام علی (ع) درسازمانهای آموزشی استفاده گردید. نمونه آماری در مصاحبه شامل پنج متخصص معارف اسلامی و دراجرای پرسشنامه شامل پانزده مدیر آموزشی و پانزده معلّم درسطح شهرستان شاهرود بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. به منظور توصیف یافته ها از اندازه های گرایش مرکزی (نما، میانگین و میانه) واندازه های تغییر پذیری (واریانس وانحراف معیار) وفراوانی مطلق و نسبی استفاده گردید و به منظور تحلیل یافته ها برای مقایسۀ دو گروه مدیران ومعلمان، از آزمون t استفاده شد. یافته ها نشان داد :شیوه های نظارت و کنترل ازدیدگاه امام علی (ع ) شامل نظارت و کنترل مستقیم ( گزینش ، آموزش ، ارزیابی مستمر ، هشداروپیشگیری ، توجه ، تمجید و تشویق ، تهدید ، توبیخ وعزل ) نظارت وکنترل غیرمستقیم (تعیین نمایندگان ویژه ودریافت گزارش کتبی ) نظارت کنترل مخفی ، نظارت و کنترل همگانی ( امر به معروف و نهی از منکر ) ونظارت وکنترل درونی ( خود کنترلی ) می باشد. درکل نمونه ، دربین شیوه های نظارت وکنترل مستقیم به ترتیب ، شیوه تشویق (۵۶/۹۵%)، آموزش (۹۰%)، گزینش (۶/۸۶%) هشداروپیشگیری (۸۰%) و ارزیابی مستمر (۷۰%) بیشترین کاربرد را در سازمان آموزشی داشتند. دربین شیوه های نظارت و کنترل غیر مستقیم به ترتیب شیوه تعیین نمایندگان ویژه (۹۰%) و شیوه دریافت گزارش کتبی (۶۰%) بیشترین کاربرد را در سازمان آموزشی داشتند. همچنین در ارتباط با شیوه نظارت و کنترل مخفی ۳۰% معتقد بودند که این شیوه کاربرد کمی درسازمان آموزشی دارد. درکل نمونه مشخص شد که ۶۵/۷۶% شیوه نظارت همگانی را تا حد زیادی جهت کنترل مؤثرمی دانند. شیوه های نظارت و کنترل درونی به ترتیب مراقبه (۳/۹۳%) معاتبه (۹۰%) مشارطه (۷/۸۶%) ومحاسبه (۸۰ %) بیشترین کاربرد را درسازمان آموزشی داشتند. بین نظرات مدیران و معلمان درمورد بکارگیری شیوه های نظارت و کنترل درسازمان های آموزشی، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج مصاحبه نیز حاکی از آن است که ۱۰۰% مصاحبه شوندگان شیوه های نظارت وکنترل ازدیدگاه امام علی (ع) وبکارگیری آن در سازمان های آموزشی را تایید نمودند.

واژگان کلیدی: کنترل، مدیریت آموزشی، امام علی (ع)، نظارت، خود کنترلی