دین اسلام و فقه امامیه، بر حفظ و تقویت نهاد مقدّس خانواده، تأکید دارد. خانواده اوّلین و مهم‌ترین نهادی است که انسان‌ها در آن حضور دارند. بشر همواره در طول تاریخ، به منظور تداوم نسل و پیشبرد اهداف اجتماعی و فردی خود، نیازمند عضویّت در یک خانواده بوده و این نیاز در طول تاریخ هیچ‌گاه نادیده گرفته نشده است. خانواده در زمان‌های مختلف و جغرافیای گوناگون، بعضاً معنایی منحصر به فرد داشته و یا در طول زمان، دچار تغییر و تطوّراتی شده است. لذا تعیین شاخصه‌هایی برای رسیدن به خانواده معیار و مطلوب حائز اهمیّت فراوانی می‌باشد. پیدایش خانواده‌هایی با ساختارهای متفاوت مانند همباشی، خانواده همجنس، ازدواج با خود، ازدواج با اشیاء، ازدواج با حیوانات و همچنین خانواده تک‌والد، که از آن‌ها با عنوان خانواده‌های نوظهور و نامتعارف یاد می‌شود، یکی از چالش‌ها در موضوع خانواده می‌باشد. بررسی‌های صورت‌گرفته نشانگر آن است که تعریف جامعی که خانواده مطلوب اسلامی ایرانی را در نظام حقوقی ایران تبیین نماید، وجود ندارد و همین خلأ موجب ایجاد تعاریف متعدّدی از خانواده شده است. پایان‌نامه حاضر در نظر دارد ضمن احصاء مؤلّفه‌های خانواده معیار در دو نظام حقوقی ایران و آمریکا، به تبیین کارکردها و مسئولیّت‌های موجود در خانواده معیار اسلامی از منظر نظام حقوقی ایران بپردازد. همچنین این پژوهش به واکاوی مؤلّفه‌های خانواده معیار در گفتمان انقلاب اسلامی نیز خواهد پرداخت و در نهایت، در یک بررسی تطبیقی، به مقایسه خانواده معیار در قانون اساسی، قوانین موضوعه، اسناد بالادستی، تعاریف عملیاتی دستگاه‌های اجرائی و گفتمان انقلاب اسلامی ایران با حقوق آمریکا خواهد پرداخت. بررسی‌های به عمل آمده در این پژوهش نشان ‌دهنده خلأ جدّی در زمینه تبیین خانواده معیار در قوانین ایران می‌باشد. در مباحث فقه اسلامی، مؤلّفه‌های بسیاری برای خانواده معیار در قالب اصول حاکم بر خانواده معرفی شده است ولیکن این مؤلّفه‌ها در اسناد بالادستی و قوانین اجرایی کشور جایگاهی ندارد. همچنین تمامی قوانین خانواده آمریکا چه در سطح فدرال و چه در سطح ایالت‌ها، اگرچه به لحاظ کمّی حجم بالایی دارد امّا به لحاظ محتوایی، با رویکرد اومانیستی و بدون در نظر گرفتن ارزش‌های انسانی می‌باشند. این قوانین تا جایی جلو رفته که در برخی از ایالت‌های آمریکا، خانواده همجنس و دیگر اقسام خانواده‌های نوظهور به رسمیت شناخته شده و اعضای آن‌ها دارای حقوق قانونی می‌باشند.