هدف پژوهش، تبیین نقش رهبران آموزشی در فضاسازی تربیتی تزکیه محور مبتنی بر اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای (حفظه الله) بود.روش پژوهش کیفی از نوع داده‌بنیاد با رویکرد نظامدار استراوس و کوربین بود که شیوه مطالعه تحلیل اسناد بود. جامعه مطالعاتی، بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (حفظه‌الله) از سال 1353 الی 1402 بود. روش نمونه‌گیری از نوع هدفمند بود و تا رسیدن به اشباع نظری نمونه‌ها بررسی شد. برای اعتباریابی یافته ها مثلث سازی داده‌ها از طریق بررسی نظرات خبرگان (اساتید راهنما و مشاور و دو پژوهشگر عرصه تعلیم و تربیت) انجام شد. کدگذاری در سه سطح باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته‌ها از بررسی136 قطعه متن ذیل عناوین عوامل علّی، موانع، شرایط زمینه‌ای، پدیده مرکزی، راهبردها و پیامدها دسته بندی شد و الگوی نظری ارائه شد. نتایج یافته ها نشان داد درتعامل سازنده عوامل علّی (تربیتی، مدیریتی و محیطی) در بستر نظام اسلامی و خودآگاهی مدیران و دانش‌آموزان به عنوان شرایط زمینه‌ای، سبکی از راهبری مقسطانه در ابعاد عدالت محوری، عدالت پروری، عدالت‌گستری و عدالت‌خواهی به عنوان پدیده مرکزی فضاسازی تربیتی تزکیه محور در مدرسه شناسایی شد که در این فرایند دو مداخله‌گر اصلی نفس امّاره و تبلیغات سوء دشمن نیز شناسایی شد.رهبران آموزشی با بهره‌مندی از کرامت بخشی معلم و متعلم به عنوان راهبرد کلی و راهبردهای آموزشی-پرورشی با رویکرد تبیینی، فضا سازی با رویکرد اقناعی، نظارتی با رویکرد مصلحانه، نهادینگی با رویکرد نمادین و تسهیل بخشی با رویکرد حمایتی؛ و نقش‌های 16 گانه شامل؛ مُکرِم، مُبلِّغ، هادی، مُربّی، حکیم پروری، مُحیی، مُکمّل، نمادین، آمرانه/ ناصحانه (فضایل/ رذایل)، مُنذِر و مبشِّر، مُسهِّل، مُیسِّر، شاهد، مراقب، مجاهد در فضاسازی تربیت مبتنی بر تزکیه در مدارس نقش‌آفرینی می‌کنند. امید است با خودآگاهی رهبران و متولیان امور پرورشی از راهبردها ونحوه نقش‌آفرینی در فرایند فضاسازی مدارس بتوانند درجهت تعالی‌اخلاقی نسل جوان و نوجوان هرچه بیشتر پاسخگو و اثرگذار باشند.

کلیدواژه‌‌ها: تزکیه، فضاسازی تربیتی، تربیت تزکیه محور، نقش رهبری‌، راهبری مقسطانه، عدالت، آیت‌الله خامنه‌ای (حفظه الله)