هدف این پژوهش، تبیین مفهوم مدرسه‌ی تمدن‌ساز بر اساس دیدگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری و بررسی وضع موجود مدارس تمدن‌ساز بود. ابتدا بیانات، سخنرانی‌ها، نامه‌ها و بیانیه‌های امامین انقلاب، برای استخراج الگوی مدرسه تمدن‌ساز مورد تحلیل قرار گرفت و سپس وضع موجود مدارسی که شعار تمدن‌سازی داشته، بررسی شد. این پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوا، انجام شد. بیانات مرتبط مقام معظم رهبری و امام خمینی ره به روش کدگذاری باردن و ابزار گردآوری کتابخانه‌ای، مورد تحلیل قرارگرفته و با روش مصاحبه نیمه‌ساختار‌یافته با کادر مدارس تمدن‌ساز مصاحبه شد. یافته‌ها در دو بخش ارائه گردید؛ نخست با نگاه سیستمی، نقطه آغازین، استقرار، اعتلا، خروجی و ترمیم در مدرسه‌تمدن‌ساز بیان شد که شامل ساحت‌های تربیتی در مدارس تمدن‌ساز، شایستگی‌های معلم و دانش‌آموز، فرهنگ سازمانی، راهبردها و روش‌ها، شاخصه‌ها، الزامات و مولفه‌های مدرسه تمدن‌ساز بود.در بخش دوم نیز در قالب مدل سوآت، وضع موجود مدارس از لحاظ پرداختن به ساحت‌های تربیتی، شایستگی‌های معلمان و دانش‌آموزان، فرهنگ سازمانی، راهبردها و روش‌ها،شاخصه‌ها، الزامات و مولفه‌ها بیان شد. در نتیجه‌ی این پژوهش، مدرسه‌ی تمدن‌ساز مدرسه‌ای نوگرا، هویت‌یاب، پویا و تعاملی، دارای گفتمان‌تمدنی و مبتنی بر تحول عمیق است.  همچنین، مدارس تمدن‌ساز موجود،در خصوص پرداختن به ساحت‌های تربیتی  و داشتن راهبرد‌ها و فرهنگ‌سازمانی و توجه به شایستگی‌های معلمان و دانش‌آموزان دارای نقاط قوت زیادی از جمله تقویت مبانی اعتقادی و اخلاقی، هدایت تحصیلی، مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی، استعداد‌یابی شغلی، توانمندسازی، استفاده از قالب‌های تربیتی، یادگیرنده بودن، توسعه مدارس بوده، اما در عین حال نقاط قابل بهبود فراوانی نیز مانند شیوه های نادرست تربیتی، توجه ناکافی به پژوهش و فکرپروری، توجه ناکافی به ورزش، نداشتن برنامه عملیاتی دارد و لازم است تهدید‌ها را کنارزده و از فرصت‌هایی که دراختیار دارند استفاده نمایند.آنچه از یافته‌ها احصا شد، وجود فاصله میان وضع موجود و وضع مطلوب مدارس تمدن‌ساز بوده است. ترمیم و بازخورد در مدارس تمدن‌ساز دچار ضعف بوده و کلان نگری، جامع‌نگری و غایت‌گرایی در این مدارس، به طور ناقص و معیوب به چشم‌ می‌خورد. اهداف،رسالت و چشم‌انداز مداس تمدن‌ساز با راهبرد‌های آن تطبیق ندارد و گویی این مدارس با شعارزدگی در اهداف و ضعف در عملیات مواجه است. دست‌آورد این پژوهش، ارائه الگوی مدرسه تمدن‌ساز با رویکردی کلان و جامع و نگاهی سیستمی و استراتژیک است که نسبت به پیشینه‌های پژوهشی سایر پژوهشگران تمدنی، از حیث پرداختن به مسئله آموزش و تمدن و ارائه مدل‌های مفهومی ساحات تربیت تمدنی و الگوی مدرسه‌ی تمدن‌ساز نوآور بوده، هرچند از نتایج سایر پژوهش‌‌‌ها به ویژه در بخش مولفه ها و الزامات تمدن، بهره گرفته است.

تمدن نوین اسلامی، مدرسه‌ تمدن‌ساز، وضع مطلوب، وضع موجود.