هدف پژوهش حاضر، بررسی احسان به‌عنوان یکی از اصول اخلاقی – حقوقی در نظام حقوق خانواده ایران است.که به روش اسنادی - کتابخانه‌ای تدوین شده است.

در مفهوم قرآن منظور از احسان، این است که انسان، بیش از آنچه که وظیفه اوست انجام دهد و کمتر از آنچه که حق اوست بگیرد.خداوند با بیان هم نشین ها، جانشین ها و تقابل معنایی های احسان، درصدد معرفی خانواده تراز اسلامی است. در برخی موارد احسان با ضمانت اجرایی همچون وجوب بیان شده است، به همین سبب می توان احسان را به‌عنوان یکی از عوامل مسقط و مثبت ضمان در خصوص محسن و محسن الیه دانست. احسان مفهومی موسع است که شامل تمام مراحل زندگی خانوادگی و تمام اعضاء خانواده می باشد. البته مفهوم احسان منحصر در نظام اسلامی نبوده و در نظام‌های حقوقی مختلف قواعد مشابهی وجود دارد.

از مهم‌ترین نتایج یافته‌های فوق، توجه به احسان به‌عنوان یکی از اصول حقوق اسلامی در نهاد خانواده است. به‌نحوی‌که اصل احسان در رأس هرم حقوقی اسلام قرارگرفته و ساری در تمام ساختار آن است. اهتمام به احسان در قالب یک اصل اخلاقی- حقوقی در نهاد خانواده به‌عنوان یک راهکار برای استحکام خانواده و یک وسیله کارآمد در دعاوی خانوادگی است. در سایه‌ی توجه به احسان می‌توان برای بسیاری از قواعد اخلاقی خانواده ضمانت اجرا مقرر نمود. حسن معاشرت، معاضدت در خانواده، مهر المتعه، نفقه، حضانت، احترام به والدین و … ازجمله مباحث مهم حقوق خانواده است که در تقنین مواد مربوط به آنها، احسان به مثابه ی عنصری کلیدی در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه‌‌ها: قاعده احسان، حسن نیت، کرامت، تبرع، مسئولیت مدنی، مسئولیت اخلاقی، اصل

‌‌‌‌‌‌‌